IGNACY JAN PADEREWSKI
– KRÓTKA BIOGRAFIA PATRONA SZKOŁY
– KRÓTKA BIOGRAFIA PATRONA SZKOŁY
„Początek mego życia był zupełnie zwykły. Urodziłem się (…) w małej wiosce na Podolu. Wieś ta nazywała się Kuryłówka”. I. J. Paderewski
Ignacy Jan Paderewski urodził się 6 listopada 1860 roku w Kuryłówce, w ówczesnym zaborze rosyjskim. Od wczesnych lat dziecięcych wykazywał zdolności muzyczne. Jego niewątpliwy talent dostrzegł ojciec – Jan. Sam grał na skrzypcach, amatorsko zajmował się także malarstwem i rzeźbą. Zdolności artystyczne posiadała również matka Paderewskiego – Poliksena. Niestety zmarła kilka miesięcy po urodzeniu Ignacego. Chłopiec miał jeszcze uzdolnioną muzycznie starszą siostrę – Antoninę, która jednak nie przejawiała chęci rozwijania swojego talentu.
Dzieciństwo Ignacego Jana Paderewskiego przypadło na czas powstań i walk z zaborcą. Aresztowanie ojca, jego pobyt w więzieniu i liczne przeprowadzki – to właśnie najwcześniejsze lata życia przyszłego pianisty i polityka. Osobą bardzo ważną w tym czasie dla Paderewskiego była ciotka, która pomagała ojcu wychowywać dzieci i opiekowała się nimi podczas jego nieobecności. To dzięki niej mały Ignacy zaczął pobierać pierwsze, prywatne lekcje muzyki u miejscowych nauczycieli. Do dalszej nauki zachęcała go także macocha, która wraz z ojcem towarzyszyła mu w pierwszych koncertach.
„Tego chłopca przyjmujemy od razu i to bez egzaminu”. Apolinary Kątski
W roku 1872 ojciec zapisał 12-letniego Ignasia do Konserwatorium Warszawskiego. Jego dyrektorem był znany w ówczesnym środowisku muzycznym skrzypek – Apolinary Kątski. W 1878 roku po otrzymaniu dyplomu, młody muzyk (najlepszy ze wszystkich absolwentów) podjął pracę w Konserwatorium w charakterze nauczyciela fortepianu. Był to krok konieczny, ponieważ Paderewski chciał kontynuować studia pianistyczne w Berlinie lub Wiedniu. Niestety – studia te były kosztowne, a ojca nie było stać na opłacenie nauki syna.
W styczniu 1880 roku Paderewski poślubił Antoninę Korsakównę, studentkę Instytutu Muzycznego. Szczęście trwało jednak krótko. W październiku urodził mu się syn, ale wkrótce potem zmarła ukochana żona.
Paderewski doskonale wiedział, że w Warszawie, poza karierą nauczyciela, nie ma dla niego żadnych perspektyw. Dlatego rozpoczął studia kompozytorskie w Berlinie. Zaczął spotykać się ze znanymi muzykami, którzy często pomagali mu w trudnych chwilach. Poznał między innymi: Richarda Straussa, Hugona Bocka, Maurycego Moszkowskiego, Louisa Ehlerta, Antona Rubinsteina. To właśnie Rubinstein zwrócił uwagę Paderewskiemu, że powinien zająć się głównie kompozycjami na fortepian, co do tej pory odradzali mu inni muzycy. Rubinstein przepowiadał Polakowi olbrzymią karierę związaną z muzyką fortepianową. Paderewski za jego namową zaczął koncertować, a jego występy budziły ogólny podziw. W wolnym czasie przyjeżdżał do Polski. Szczególnie chętnie jeździł w Tatry, gdzie pracował nad regionalną muzyką ludową. W czasie jednego z takich wyjazdów poznał Helenę Modrzejewską. Dzięki niej Paderewski koncertował także w Krakowie. Dochody z krakowskich koncertów pozwoliły mu na dalsze kształcenie w Wiedniu u prof. Teodora Leszetyckiego.
„Najważniejszą dla mnie rzeczą była moja sztuka – a nie własna osoba”.
I. J. Paderewski
Początek wielkiej kariery muzycznej Ignacego Jana Paderewskiego przypadł na rok 1887. Był to koncert na cele dobroczynne, w którym obok Polaka wystąpiła słynna włoska śpiewaczka Paulina Lucca. Dzięki wsparciu Leszetyckiego, kariera Paderewskiego zaczęła nabierać tempa. Coraz częściej koncertował, zbierał pochwalne uwagi recenzentów, poszerzał grono ludzi zachwyconych jego muzyką. W marcu 1888 roku odniósł olbrzymi sukces w Paryżu, a kilka miesięcy później w londyńskiej St. James Hall. Występował w Brukseli, Antwerpii, Francji, Holandii.
Ponownie ożenił się i sprowadził do stolicy swego, chorującego na paraliż dziecięcy, syna. Zadbał o odpowiednią dla niego opiekę, a ponieważ chłopiec przejawiał zdolności muzyczne – opłacił prywatnego nauczyciela muzyki.
Paderewski spotykał się z tak sławnymi muzykami jak: Camille Sain Saëns, Gabriel Fauré, Jules E. Massenet, Vincent d’Indy, Charles-Marie Widor, Édouard Lalo. W 1890 roku, po swoim wielkim debiucie w krajach Europy Zachodniej, artysta odwiedził również Poznań. Zagrał wówczas dwa koncerty, z których dochód przeznaczył na cele charytatywne. W 1890 roku rozpoczął też tournee po Anglii, a kilka miesięcy później – pierwsze wielomiesięczne tournee po Stanach Zjednoczonych. Było ono wielkim sukcesem artystycznym. Koncertował m.in. w Bostonie, Nowym Jorku, Filadelfii.
Sukcesy muzyczne zachęcały Paderewskiego do pracy kompozytorskiej. Powstały najsłynniejsze dzieła: Koncert a-mol na fortepian i orkiestrę, opera „Manru”, Symfonia h-mol „Polonia”.
Paderewski powrócił do Europy, ale to jednak Ameryka była jego „drugim domem”. Nazywał ją „krainą baśni” i wielokrotnie do niej powracał: koncertował, tworzył, prowadził działalność polityczną. Polityka zawsze bardzo go interesowała. Zauważał różnice w sprawowaniu władzy w Polsce, a w innych krajach, prowadził ożywione dyskusje z politykami całego świata, doskonale rozumiał ówczesną sytuację polityczną świata. Nawiązał wiele przyjaźni, które przetrwały burzliwe, wojenne czasy.
Lata 1894–1895 to sukcesy muzyczne Paderewskiego w Wielkiej Brytanii, Holandii, Niemczech i Włoszech. Muzyk ciągle poszukiwał swego „miejsca na Ziemi”. Kochał Amerykę, ale jeszcze bardziej kochał Polskę. W ojczyźnie chciał osiąść na stałe, dlatego też w styczniu 1897 roku kupił majątek ziemski w Kąśnej Dolnej. Był zachwycony swym przyszłym domem, ale prowadzony tryb życia i śmierć syna nie pozwoliły mu cieszyć się nabytym majątkiem. Sprzedał go więc już w 1903 roku. Koncertował wtedy niemal we wszystkich krajach Europy, obu Ameryk, Afryce i Australii. Coraz częściej angażował się w działalność polityczną. Miarą jego patriotyzmu stało się ufundowanie i podarowanie narodowi polskiemu Pomnika Grunwaldzkiego autorstwa Antoniego Wiwulskiego, odsłoniętego 15 lipca 1910 roku w Krakowie, z okazji 500. rocznicy bitwy pod Grunwaldem.
„Nie przyszedłem po dostojeństwa, sławę, zaszczyty – lecz aby służyć….” I. J. Paderewski
Po wybuchu I wojny światowej Paderewski zaangażował się w działalność społeczno-polityczną. Pomagał w prowadzeniu, założonego przez Henryka Sienkiewicza w styczniu 1915 roku, Generalnego Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. W lutym 1915 roku wyjechał ze Szwajcarii i przez Francję i Wielką Brytanię dotarł do Stanów Zjednoczonych. Tam aktywnie wspierał różne inicjatywy na rzecz niepodległej Polski. Dzięki osobistym wpływom, Paderewski dotarł do prezydenta Thomasa Woodrowa Wilsona, przekonując go do wsparcia sprawy polskiej. W styczniu 1917 roku przedstawił mu memoriał dotyczący konieczności odbudowy niepodległego państwa polskiego. Dnia 28 sierpnia 1917 roku został członkiem Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu i jego przedstawicielem w USA. Przyczynił się do tego, że w ogłoszonym 8 stycznia 1918 roku orędziu prezydenta Stanów Zjednoczonych do Kongresu znalazł się punkt dotyczący odbudowy niepodległej Polski. Dnia 25 grudnia 1918 roku na pokładzie brytyjskiego krążownika "Concord" Paderewski przybył do Gdańska. Następnego dnia dotarł do Poznania. Jego wizyta wywołała w mieście wielką, patriotyczną manifestację, przyczyniając się do wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Dnia 16 stycznia 1919 roku Naczelnik Państwa Józef Piłsudski powołał go na stanowisko prezesa Rady Ministrów oraz ministra spraw zagranicznych i delegata polskiego na konferencję pokojową w Paryżu. Dnia 28 czerwca 1919 roku Paderewski w imieniu Polski złożył podpis pod Traktatem Wersalskim. Z funkcji premiera ustąpił 9 grudnia 1919 roku. Wkrótce wyjechał do Szwajcarii, gdzie nadal reprezentował Polskę, będąc delegatem przy Radzie Ambasadorów i delegatem do Ligi Narodów. Zaangażował się w proces jednoczenia sił opozycyjnych wobec rządów sanacji. W swojej willi w szwajcarskim Morges spotykał się z Wincentym Witosem, gen. Władysławem Sikorskim i gen. Józefem Hallerem, stając się jednym z inicjatorów powstania tzw. Frontu Morges.
Po wybuchu II wojny światowej, mimo podeszłego wieku, objął przewodnictwo powstałej w grudniu 1939 roku we Francji Rady Narodowej RP. W tym czasie jego szwajcarska siedziba stała się ważnym ośrodkiem działalności polskiej emigracji politycznej. W sierpniu 1940 roku Paderewski podjął decyzję o wyjeździe do Stanów Zjednoczonych, aby ponownie szukać pomocy dla Polski. Zmarł 29 czerwca 1941 roku w Nowym Jorku. Pochowany został na cmentarzu wojskowym Arlington w Waszyngtonie. W 1992 roku jego prochy zostały sprowadzone do Polski i złożone w archikatedrze św. Jana w Warszawie.